نخستین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم، عصر امروز (شنبه ۱۵ خرداد) با حضور ۷ نامزد این انتخابات و با موضوع اقتصاد برگزار شد.

محورهای مهم صحبت‌های سعید جلیلی، نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در این مناظرات را در ادامه می‌خوانید:

– برای محرومیت‌زدایی قبل از اینکه طرح اقتصادی داشته باشید باید این نگاه را داشته باشید که قائل به محرومیت‌زدایی هستید یا نه. یکی از مشکلات سال‌های گذشته این بود که مردم و محرومین در اولویت نبودند.

– یکی از بحث‌های مهم در اقتصاد این است که اگر صحبت از جمهوری اسلامی می‌کنیم این است که جمهور مردم را در اقتصاد دخیل کنیم.

– موقع انتخابات بالگرد می‌فرستیم به مناطق محروم و رأی آن‌ها را می‌گیرم اما آیا در اقتصاد هم به همین شکل، آن‌ها را وارد امور می‌کنیم و سهم‌شان را می‌دهیم یا خیر.

– اگر نگاه محرومیت‌زدایی را نداشته باشید به یک سری کارهای نمایشی روی خواهید آورد.

– برای محرومیت زدایی باید طرح و برنامه داشته باشید، اما قبل از طرح و برنامه باید اراده داشته باشید.

– چند طرح اساسی داریم که محرومیت را به حداقل می‌رساند و حق مردم را در عرصه‌های مختلف بویژه در سهمی که در مصرف انرژی باید داشته باشند به آن‌ها بدهیم. برای این موضوع طرحی با عنوان طرح وان یا واحد انرژی را در نظر گرفته‌ایم.

– طرح دوم سبد غذایی است. آحاد جامعه در روز 2500 کالری انرژی لازم باید دریافت کنند آن هم در طیفی از غذاها که برای این موضوع برنامه‌ای تهیه شده که چگونه این کالاها به خوبی توزیع بشود که متأسفانه بر اساس سیاست‌های عدم نگاه به محرومیت به وضعیت نامطلوبی دچار شده است.

– در بحث‌های تفریح و سلامت هم برنامه‌هایی داریم. طرح مفصلی درباره موضوع سفر داریم که چگونه با همین بودجه فعلی مردم را از سفر رایگان برخوردار کرد. طرح بعدی ما درباره سلامت است.

– مردم یک سوال اساسی دارند. آن سؤال این است که مسائل اقتصادی که پاسخ‌هایش مشخص است پس چرا انجام نمی‌شود؟

– به نظر من در همین جلسه برخی موضوعات خود را نشان داد که چرا پاسخ مشکلات دنبال نمی‌شود. یک راه این است که مسئله را بدانید و پاسخش را هم بدانید. بحث بعد این است که اراده و باور داشته باشید.

– آقای همتی می‌گوید FATF مشکل ایجاد کرده است. اگر شما مسئله را اینطور ببینید همین وضعیتی است که با آن مواجه هستیم. شما رفته‌اید با FATF ، چهل و یک بند بسته‌اید، 39 مورد را هم اجرا کردید و دو مورد مانده است. آن‌ها هنوز آن مواردی که اجرا کرده‌اید را نپذیرفته‌اند. کشورهای دیگر همینقدر هم انجام نداده‌اند. شما می‌گویید من نمی‌توانم. حتماً نمی‌توانید.

– این عدم فهم صحیح مسئله توسط شما(همتی) نمی تواند در پاسخ مشکل کمک کند.

– شما در رویکرد هم اشتباه دارید. البته معتدم آقای همتی جزئی از این رویکرد غلط است که می‌خواهد عوض کار واقعی، کشور را با نمایش اداره کند. کشور با نمایش اداره نمی‌شود.

– در سال 91 هفتاد هزار میلیارد معوقات بانکی داشتیم. آن زمان که در شورای‌عالی امنیت ملی مسئولیت داشتم، مدیران عامل بانک‌ها را دعوت کردم که آقای همتی هم که مدیرعامل بانک سینا بودند حضور داشتند. ما آن زمان به مدیران عامل بانک‌ها گفتیم شما بگویید چه باید کرد که این معوقات را پس گرفت. چرا شکایت نکردید؟ همان موقع همین دوستان چرا اقدام نکردند؟

– در این هشت سال خود آقای همتی می‌گوید 90 هزار میلیارد دست 11 نفر است. بعد می‌گویند این‌ها مربوط به قبل است.پس شما چکاره‌اید؟

– مردم عزیز می‌بینند که امروز دو نگاه وجود دارد. یک نگاه می‌گوید همینطور کشور را به زور اداره کنیم. بعد هم موضوع FATF را مطرح کنیم و یک بهانه دیگر بیاوریم.

همّتی بیاید در تلویبیون مناظره کنیم/ تأکید بر طرح “سفر رایگان”/ قبل از برنامه باید اراده داشت

– ما کشور را هشت سال سایه به سایه دنبال کرده ایم. کشور ظرفیت‌ها و توانایی‌های خوبی دارد. جوانان و متخصصان خوبی دارد که نه‌تنها می‌توان کشور را اداره کرد بلکه جهش داد. دوستان می‌گویند نمی‌شود، نه؛ شما نمی‌توانید. اتفاقاً منظاره برای همین است؛ بگویید نمی‌شود.

– سال ۹۲ هم در زمان برجام من گفتم تحریم‌ها رفع نمی‌شود و دوستان گفتند می‌شود. حالا مردم قضاوت کنند که شد یا نشد.

– اگر می‌خواهیم کشور را در چهار سال آینده فقط اداره نکنیم و جهش پیدا کند، باید برنامه جدی داشته باشیم. دنبال بهانه نگردیم. حال این جهش چگونه ایجاد خواهد شد؟ وقتی محقق می‌شود که دو سه موضع اصلی را مبنا قرار دهیم.

– سخن از ارزش پول ملی به میان آمد. ارزش پول ملی چه وقت بالا می‌رود؟ زمانی که شما بتوانید جهش تولید داشته باشید. جهش تولید چه وقت ایجاد می‌شود؟ زمانی که جهش صادرات داشته باشید. جهش صادرات زمانی حاصل می‌شود که بتوانید تعاملات گسترده و سازنده با جهان داشته باشیم و معطل دو سه کشور نمانیم.

– اتفاقا یکی از سوالات ما از آقای همتی این است که شما که بلدید، چرا صادرات ما به ۲۸ کشور اتحادیه اروپا نصف صادرات ما به افغانستان است؟

– اگر می‌گوییم کشور نیاز دارد که توزیع فقر نباشد، یعنی باید برنامه جدی برای ارزآوری داشته باشیم. این موضوع چگونه ممکن است؟ وقتی که برای تمام دستگاه‌ها مأموریت تعریف کنی تا ارزآوری داشته باشند. اینطور نباشد که اگر وزارت نفت گفت نمی‌توانم نفت بفروشم، بقیه بخش‌ها تعطیل شود.

– وزارت کشاورزی، صنعت، آموزش عالی، وزارت خارجه و همه دستگاه‌ها باید برای ارزآوری کار کنند.

– ما برای این موضوع کار تعریف کرده‌ایم که چگونه می‌توان برنامه تعریف کرد تا همه دستگاه‌ها بتوانند در 4 بخش معدن، کشاورزی، نفت و گاز و برق، ارزآوری داشته باشیم.

– بر این اساس ما فکر می کنیم اگر ظرفیت‌ها بسیج شود، دو برابر درآمد نفتی در این بخش‌ها ارزآوری خواهیم داشت.

– در موضوع اشتغال که دغدغه جوانان است نیز شما باید بتوانید برای دستگاه‌ها مأموریت تعریف کنید تا هر دستگاهی از بخش کشاورزی گرفته تا صنعت و معدن بتواند اشتغال ایجاد کنند نه اینکه کارمند اضافه کنند.

– برای اشتغال بررسی کرده‌ایم و بر اساس برنامه‌ای که داریم در بخش پتروپالایشگاه، پتروشیمی، نفت و گاز و… اشتغال ایجاد کنیم. این موضوع در بخش شیلات، تولیدات زراعی، باغی و… حاصل می‌شود و در هر بخش مشخص است که در سال چه مقدار شغل ایجاد می‌شود.

– آقای همتی را دعوت می‌کنم که بعد از این جلسه، در تلوبیون با هم مناظره کنیم.

– ما در کشور فرصت‌های بسیار ارزشمندی داریم که هر کدام از آن‌ها می‌توانند پیشران اقتصاد کشور باشند. کشور ما فرصت‌های خوبی در کشاورزی، معدن، شیلات و… دارد که مثل واگن‌های یک قطار، هر کدام می‌توانند به‌تنهایی این قطار را به حرکت بیاندازند.

– دولت باید بتواند برنامه‌ای داشته باشد که با هر کدام از این ظرفیت‌ها به تنهایی کشور را اداره کند. یکی از این ظرفیت‌ها معدن است.

– در کارگروه معدن دولت سایه با جوانان متخصص به این نتیجه رسیدیم که می‌توان با اکتشاف و استخراج و مهم‌تر از این‌ها با ارزش افزوده مواد معدنی در داخل کشور، هم ارزآوری داشته باشد هم اشتغال ایجاد کند. هر میزان که برنامه‌ای برای ارزش افزوده داشته باشیم، هم ارزآوری بیشتر خواهیم داشت هم اشتغال‌زایی.

– دو بحث اصلی یعنی اشتغال و ارزآوری که مشکل کشور ماست که آن می‌توان از طریق ظرفیت معدن  تا حد زیادی حل کرد.

– برخی دوستان می‌گویند نمی‌شود. به نظر بنده اگر بگوییم نمی‌شود، به این معناست که عده‌ای نتوانستن خود را به کشور تسری می‌دهند. در بخش معدن می‌توان جهش ایجاد کرد نه فقط مشکل دو معدن را حل کرد، منتها باید برنامه داشته باشید. ما با بیش از ۲۴ صنف جلسه داشته‌ایم.

– در هشت سال گذشته از بسیاری از شهرک‌های صنعتی بازدید کردم و جلسات متعددی داشته‌ام. با 24 صنف جلسات مفصل داشته‌ایم. در این جلسات 16 مسئله مشترک مطرح شده که دغدغه همه این اصناف این بوده که مانعی مقابل کار آن‌هاست.

– یکی از مهم‌ترین بحث‌ها که باعث شده شهرک‌های صنعتی نتوانند کار کنند، تأمین مالی است. اگر روزانه دو هزار میلیارد تومان خلق پول می‌شود، خب چگونه است کسانی که در کار تولید هستند مهم‌ترین مشکل‌شان در تولید، تأمین مالی است؟ این دو هزار میلیارد خلق پول کجا می‌رود؟ دست چه کسی می‌رسد؟ سوال اساس این است.

– یکی از مشکلاتی که سر راه صادرکنندگان وجود دارد، عدم ثبات در مقررات است. طبق بررسی که کرده‌ایم از سال 92 تا کنون بخش‌نامه‌های متعدد و متعارضی در فولاد، کاشی و سرامیک، پتروشیمی و… صادر شده است. این موضوع حتماً به تولید لطمه می‌زند.

– یکی دیگر از خواهش‌هایی که اصناف و تولیدکنندگان دارند این است که اگر بخشنامه‌ای می‌خواهید صادر کنید با ما مشورت کنید. اگر به حرف ما هم نمی‌خواهید گوش کنید، حداقل حرف ما را بشنوید.

– یکی دیگر از موارد مهم درباره شهرک‌های صنعتی، سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی است. «ماشین دولت» برای این است که اگر صنعتگر شما آن را می‌بیند، خوشحال شود که کار او را به جلو می‌برد نه اینکه نیاز داشته باشد ده‌ها مجوز بگیرد. 

– در همین شهرک صنعتی عباس آباد که ما رفتیم، گفتند همه کارها را برای دریافت مجوز انجام داده‌ایم امّا در نهایت محیط زیست می‌گوید نمی‌شود. این‌ها را باید ساماندهی کرد، آن هم از ظرفیت دولت الکترونیک و اینکه به شکل هوشمند پیشاپیش به آن‌ها بگویید که چه اختیاراتی دارید و چگونه می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.

– موضوعات اقتصادی مطرح شد اما موضوع اصلی این جلسه نقش رئیس‌جمهور و هنر رئیس‌جمور در اداره کشور است.

– سوال مهم این است که کسی که در این جایگاه قرار می‌گیرد، چگونه این بحث‌ها را به نتیجه می‌رساند.

– اولین سوالی که مطرح می‌شود این است که اگر برنامه دارید، باید بگویید این برنام چه نتیجه‌ای خواهد داشت. باید از قبل مشخص کنید.

– هشت سال پیش در همینجا چیزهایی گفته شد؛ کدامش انجام شد؟ تحریم دو برابر و دلار چند برابر شد.

– وقتی درباره معدن سوال کردید و من گفتم که از طریق معدن، شغل ایجاد می‌کنیم، ما می‌توانیم دقیق بگوییم که در سال اول 100 هزار شغل ایجاد می‌کنیم در سال دوم 126 هزار، در سال سوم این تعداد و در سال چهارم 253 هزار شغل ایجاد می‌کنیم. امّا اینکه چگونه این کار را انجام می‌دهیم، در تلوبیون این‌ها را توضیح می‌دهیم و حاضر به مناظره درباره این نکات هستیم. همینجا از صداوسیما بابت ایجاد فرصت تلوبیون تشکر می‌کنم.

– ما نیازمند رئیس‌جمهوری هستیم که با اقتدار بتواند کار را انجام دهد. اقتدار به معنای گفتند چند حرف تند نیست. اقتدار یعنی به‌موقع تصمیم بگیرید و اجرا کنید تا عملی بشود تا نتیجه‌ای که قول داده شده، شکل بگیرد.

– مشکلی که وجود دارد این است که برخی از مشکلات همه‌اش ساختاری نیست. برخی مشکلات در فرهنگ سیاسی ما وجود دارد. اینجا نقش رئیس‌جمهور مهم است. متأسفانه برخی از این مشکلات هم به این جناح و آن جناح و این قوه و آن قوه، منحصر نیست،‌ فراتر از این‌هاست. رئیس‌جمهور باید این‌ها را برطرف کند.

– رئیس‌جمهور باید فرهنگ سیاسی غلطی که حاکم است را کنار بگذارد. برخی از این مواردی که به فرهنگ غلط مربوط است را مثال می‌زنم؛ مثلاً اگر می‌گوییم کار باید به نتیجه برسد، با نمایش به نتیجه نمی‌رسد. به قول شهید حاج قاسم شما اگر آب را ول کنید اینطور نیست که به‌پای درخت برسد، باید آن را پیگیری کنید تا راهش را کج کند.

– ماشین دولت را اگر می‌خواهید راه بیاندازید با بخش نامه نمی‌شود. به عنوان کسی که از پایین به‌عنوان کارشناس، معاون اداره کل، مدیرکل، معاون وزیر از بالا آمده‌ام، دیده‌ام موضوعی که در سیستم می‌آید چطور از مسیر خودش خارج می‌شود. اینجاست که از فضای مجازی، هوشمند و فوق هوشمند کردن دولت سخن می‌گوییم. باید بتوانید به‌خوبی از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم.

– یکی از موضوعات دیگری که در فرهنگ سیاسی مشکل ایجاد کرده و مانع کار است، بحث تعارفات سیاسی و جناحی و بعضاً سازمانی است که این‌ها را باید رفع کرد.