مجید نصیرایی سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی صبح امروز در جمع خبرنگاران، پیرامون طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی گفت: موضوع رها بودن فضای مجازی یکی از دغدغه چندین ساله کشور است و دلسوزان کشور بارها درباره آن دغدغه‌های خود را بیان کرده‌اند و معتقدند که نیاز است در این حوزه مجموعه‌ای از چارچوب‌ها و قواعد قانونی وجود داشته باشد. دولت‌های قبل و مجالس گذشته نسبت به مساله فضای مجازی دغدغه‌ داشته‌اند، اما نهایتاً فعالیت‌های آنان به نتیجه نرسیده است. در نتیجه باید گفت علیرغم اهمیت موضوع یاد شده به آن به طور کامل توجه نشده است.

وی افزود: متاسفانه هر زمان که صحبت از ساماندهی فضای مجازی مطرح می‌شود، گروهی دانسته یا ندانسته به حواشی می‌پردازند و بر حاشیه‌ها متمرکز می‌شوند. در حالیکه روی این طرح بیش از ۲ هزار نفر-ساعت کار کارشناسی و فنی انجام شده و دستگاه‌های مختلف در امر مشارکت داشته و اظهارنظر کرده‌اند تا بتونیم طرح جامع و مناسبی ارائه دهیم اما برخی حتی طرح را نخوانده‌اند و ندیده‌اند و مخالفت می‌کنند. این دسته بر این متمرکز شدند که تصمیم، فیلتر کردن و مسدود کردن پلتفرم‌های خارجی است. آن‌ها ساماندهی را به معنای مسدودسازی می‌دانند.

نصیرایی در ادامه با تاکید بر اینکه تمرکز این طرح بر «فیلترینگ» نیست، بیان کرد: در این مجلس طرح یاد شده درباره فضای مجازی دارای اولویتی بر اساس واقعیت و ضروریات است. نزدیک به ۱۴ مجموعه در مورد آن بررسی انجام داده‌اند و اصلاً طرح ما و کمیسیون فرهنگی بر فیلترینگ تمرکز نکرده است؛ بلکه تمرکز آن بر ساماندهی و حمایت از پیام‌ رسان‌های ایرانی و فعالان فضای مجازی و متخصصان ایرانی است. 

وی تصریح کرد: ما در این طرح برای مصوبه شورای عالی فضای مجازی ضمانت اجرایی در نظر گرفتیم، سال ۹۶ شورای عالی فضای مجازی که رئیس آن رئیس‌جمهور است و در دوران دولت آقای روحانی تصویب کرد هر کسی بخواهد ارائه خدمت در فضای مجازی داشته باشد و فعالیت کند چند خصوصیت را باید دارا باشد؛ اول اینکه باید ثبت‌نام کنند، دوم آنکه براساس مقررات فعالیت داشته باشد و سوم اینکه در ایران دفتر و نماینده ایرانی الاصل داشته باشند. بیش از چهار سال از این مصوبه شورای عالی فضای مجازی گذشته اما اتفاقی در در جهت اجرای آن رخ نداده است، به نظر ما این طرح ضمانت اجرایی نداشته است و مجلس برای آن ضمانت‌های اجرایی از انفصال از خدمت تا محکومیت قضایی تعریف کرده است.

سخنگوی کمیسیون فرهنگی، همچنین ابراز داشت: جای تعجب و غصه دارد که در آمریکا ۲۷۰ قانون برای مدیریت فضای مجازی وجود دارد، اما هیچ جای دنیا مانند ایران فضای مجازی رها نیست. به علاوه برخی به همین رهایی فضای مجازی افتخار می‌کنند.

نصیرایی به اختصاص پهنای باند داخلی به پلتفرم های خارجی اشاره کرد و گفت: اکنون ۷۰ درصد پهنای باند را به پلتفرم‌های خارجی داده‌اند و این در تضاد با مساله حمایت از پلتفرم های داخلی است. از سوی دیگر برخی درباره اجرای طرح یاد شده می‌گویند نمی‌شود؛ اما تجربه نشان داده اگر حمایت وجود داشته باشد می‌توان به نتیجه رسید. هرجا حمایت کردیم به نتیجه رسیدیم. پیشتر و در نرم افزار‌ها از ویز (Waze) استفاده می‌کردند و می‌گفتند مشابهش وجود ندارد، اما الان چندین پیام رسان مشابه وجود دارد.

وی با تاکید بر اینکه بنا نداریم تجربه تلخ گذشته را تکرار کنیم، تصریح کرد: برخی در بدنه دولت فیلترشکن تولید می‌کنند و دور می‌زنند. بر اساس طرح فعالیت بدون مجوز جرم خواهد بود، اما نمی‌خواهیم برای کاربران ایرانی محدودیت و جرم‌انگاری ایجاد شود. اینکه استفاده از فیلترشکن جرم است، یک دروغ محض به شمار می‌رود.

این نماینده با بیان اینکه اطلاعات کاربران ایرانی باید در ایران بماند، یادآور شد: بر اساس نسخه اصلی این طرح تا وقتی که یک درصد کاربران کل فضای مجازی در پلتفرمی فعال باشند، مشمول حمایت خاص هستند و تا زمانی که مشابه داخلی یا خارجی آن پلتفرم در دسترس نباشد، کسی حق فیلترینگ آن را ندارد.

سخنگوی کمیسیون فرهنگی در ادامه پیرامون ضمانت اجرایی این طرح، بیان کرد: برای دور زدن این طرح هم قانون تعریف شده است، اینطور نباشد که مثلا تلگرام را فیلتر کنیم و کسانی از درون دولت فیلترشکن تولید کنند و به مردم بفروشند؛ چنین موضوعی نخواهیم داشت. همچنین اینکه گفته شده برای استفاده کنندگان از فیلترشکن جرم انگاری می‌شود، به هیچ عنوان چنین مساله‌ای در طرح وجود ندارد.

وی ادامه داد: در خصوص توئیتر و اینستاگرام به عنوان یکی از دغدغه‌هایی که مطرح است، بعد از تصویب طرح یکی از مواردی که آمده این است تا زمانی که یک پلتفرم فعال در فضای مجازی کشور یک درصد از کاربران ما را داشته باشد، اگر مشابه داخلی و یا خارجی (که قواعد کار در کشور ما را بپذیرد) نداشته باشد، کسی حق فیلتر کردن آن را ندارد.

نصیرایی در خصوص درخواست اعمال اصل ۸۵ در خصوص این طرح، اظهار داشت: ما این طرح را به صورت کارشناسی و فنی دنبال می‌کنیم لذا باب اینکه صدای کارشناسانی که نظر و حرفی درخصوص این طرح دارند، باز است. اما علت درخواست اعمال ماده ۸۵ این است که به ما این فرصت را می‌دهد که طرح را تخصصی‌تر و فنی‌تر بررسی کنیم چراکه زمان ما محدود است و مشکلات فراوان.

سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا درخصوص نگرانی‌ها نسبت به مساله مسدود شدن یا فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی بعد از تصویب این طرح، گفت: یکی از مواردی که در این طرح بر روی آن متمرکز هستیم مساله ضمانت اجرا است، ما نگفتیم که می‌خواهیم ببندیم و فیلتر کنیم. شورای عالی فضای مجازی در سال ۹۶ به ریاست رئیس‌جمهور این مصوبه را داشته و مجلس می‌گوید چرا ۴-۵ سال گذشته و این مصوبه اجرا نشده است.