از مایکل آنتوان، سرتیم گروه کارشناسی آمریکا چه می‌دانیم؟

یک «نا» دیپلمات دیگر در مسقط

سومین مرحله از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا امروز شنبه 6 اردیبهشت در حالی آغاز می‌شود که رایزنی‌ها وارد فضای فنی و کارشناسی شده و «مایکل آنتون»، چهره‌ای محافظه‌کار به عنوان سرتیم هیئت آمریکایی انتخاب شده است.

یک «نا» دیپلمات دیگر در مسقط
254541

به گزارش جهت پرس؛ «تامی بروس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده اگرچه «استیو ویتکاف»، فرستاده ویژه آمریکا، برای دور جدید مذاکرات به عمان سفر می‌کند اما مذاکرات فنی به رهبری مایکل آنتون، مدیر برنامه‌ریزی سیاست‌های وزارت خارجه پیش خواهد رفت. هر دو طرف مذاکرات قبلی را «مثبت و سازنده» توصیف کرده‌اند اما حضور آنتون با پیشینه‌ای ضدایرانی و فاقد تجربه دیپلماتیک مرتبط جدی، اتفاقات جاری در عمان را بحث‌برانگیزتر می‌کند. این انتخاب می‌تواند نشانه‌ای از رویکرد جدی و عجولانه دولت ترامپ باشد، به‌ویژه با توجه به اظهارات پیشین آنتون که ایران را تهدیدی نیازمند فشار نظامی می‌داند. مذاکرات امروز که در سطح کارشناسی برگزار می‌شود بر جزئیات فنی تمرکز دارد با این حال دیدگاه‌های آنتون، ازجمله حمایت از سیاست‌های فشار حداکثری و توجیه ترور سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، نگرانی‌هایی را از بابت حصول یک توافق منطقی برانگیخته است. کارنامه عملی آنتون تقریباً تهی از مذاکرات هسته‌ای و فعالیت در وزارت خارجه ایالات متحده است و به نظر می‌رسد دیدگاه‌های چندگانه کابینه ترامپ درباره مواجهه با ایران، او را ناچار به انتخاب گزینه‌های وفادار و معتمد کرده تا مبادا پروژه توافق با ایران هم به سبد برنامه‌های شکست‌خورده‌اش در سیاست خارجی اضافه شود.

نوبت توجیه‌گر
مایکل آنتون 56 ساله بیش از آنکه یک دیپلمات باشد، یک تحلیلگر سیاسی، نویسنده و تئوریسین محافظه‌کار است که با مقالات و نقش‌های مشاوره‌ای خود در محافل راست‌گرای آمریکا شهرت یافته است. معروف‌ترین اثر او مقاله «انتخاب پرواز 93»، در سال 2016 منتشر شد و انتخابات 2016 را به ربایش پرواز 93 در 11 سپتامبر تشبیه کرد، با این استدلال که رأی به ترامپ ضروری است تا از سلطه چپ‌گرایان جلوگیری شود. این مقاله او را به یکی از صدا‌های برجسته در جنبش «اول آمریکا» تبدیل کرد. آنتون پیش از نقش کنونی‌اش به عنوان مدیر برنامه‌ریزی سیاست در وزارت امور خارجه، در دولت اول ترامپ به عنوان معاون دستیار رئیس‌جمهور در ارتباطات استراتژیک در شورای امنیت ملی فعالیت داشت. او همچنین به عنوان نویسنده سخنرانی برای سیاسمتدارانی ازجمله رودی جولیانی، کندی رایس و روپرت مورداک و مدیر ارتباطات در شرکت‌های سیتی‌گروپ و بلک‌راک کار کرده است. دیدگاه‌های جنجالی آنتون، به‌ویژه انتقاداتش از تنوع فرهنگی و مهاجرت مسلمانان، او را به شخصیتی حساس و بالقوه مخالف منافع ایران تبدیل کرده است. انتخاب او برای هدایت مذاکرات فنی هسته‌ای که امروز آغاز می‌شود، پرسش‌هایی درباره نیت آمریکا در این گفت‌وگو‌ها ایجاد می‌کند. آیا مایکل به دنبال توافقی منصفانه است یا تأیید تصویری که از ترامپ در ذهن داریم و صرفاً ابزاری برای پیشبرد سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر علیه ایران؟

تئوریسین ایران‌ستیز
آنتون بیش از آنکه یک دیپلمات عملیاتی باشد، یک تئوریسین محافظه‌کار با ریشه‌های فکری در فلسفه سیاسی «لئو اشتراوس» و شاگرد «هری وی. جافا» نظریه‌پرداز برجسته محافظه‌کاری است. او در مؤسسه «کلرمونت» فعالیت داشته و دیدگاه‌هایش درباره ایران نشان‌دهنده رویکردی خصمانه و متمرکز بر قاطعیت نظامی و سیاسی است. او در سال 2010 در مقاله‌ای با عنوان  ایران و هزینه‌های حصر Iran and the Costs of Containment استراتژی حصر ایران را با حصر شوروی در جنگ سرد مقایسه کرد و هزینه‌های مالی و نظامی آن را با این پرسش که آیا حصر تنها گزینه برای مقابله با ایران است، مورد انتقاد قرار داد. مقاله حاکی از نوع نگاه او به ایران به عنوان تهدیدی بلندمدت و نیازمند راه‌حل‌های قاطع‌تر از دیپلماسی صرف است.
آنتون همچنین در سال 2019، در مصاحبه‌ای ادعا کرد ایران در برابر اقدامات سختگیرانه آمریکا مثل اعزام ناو هواپیمابر به خلیج فارس، عقب‌نشینی می‌کند. او ایران را به عنوان بازیگری پرخاشگر اما ترسو به تصویر کشید که تنها با فشار نظامی مهار می‌شود. در سال 2020 نیز در مصاحبه‌ای با NTD، حمله آمریکا به سردار شهید قاسم سلیمانی را «ضربه‌ای محکم» به ایران توصیف کرد و گفت: «این اقدام تهدید ایران را کاهش داده است، با تأکید بر اینکه ایران در برابر پاسخ‌های قاطع عقب‌نشینی می‌کند، اما در غیاب فشار، پرخاشگر می‌شود.»
این اظهارات نشان‌دهنده ذهنیت خصمانه آنتون نسبت به ایران است. بر اساس این دیدگاه‌ها، او ایران را نه شریکی برای دیپلماسی، بلکه تهدیدی می‌بیند که باید با فشار نظامی و تحریم مهار شود. رویکردی که با منافع ایران که به دنبال احترام متقابل و رفع تحریم‌های ظالمانه است، در تضاد است.

رایزن بی‌تجربه
زمانی که ترامپ، استیو ویتکاف را به‌عنوان رئیس تیم مذاکره‌کننده با ایران انتخاب کرد، عده‌ای از اعضای کاخ سفید و کنگره نسبت به آن انتقاد کردند و مدعی بی‌تجربه بودن او در زمینه دیپلماسی مذاکره شدند. حالا ترامپ با تکیه بر پارامتر همیشگی‌اش یعنی وفاداری، فردی را به‌عنوان سرتیم رایزنی‌های فنی با ایران منصوب کرده که به مراتب تجربه کمتری نسبت به ویتکاف دارد. رزومه او بیشتر بر تحلیل سیاسی، نویسندگی و نقش‌های مشاوره‌ای متمرکز است تا مذاکرات بین‌المللی پیچیده. ویتکاف اما حداقل در مذاکرات برجام و در ماجرای اوکراین نقش داشت و می‌توان گفت تا حدودی با پیچیدگی‌های دیپلماسی هسته‌ای آشناست. در مقابل، تجربه آنتون شامل نقش‌هایی مانند معاون دستیار رئیس‌جمهور در شورای امنیت ملی، نویسنده سخنرانی برای مقامات و مدیر ارتباطات در شرکت‌های خصوصی است. نقش کنونی او به عنوان مدیر برنامه‌ریزی سیاست نیز بیشتر برنامه‌ریزی و کمتر میدانی است. برخلاف ویتکاف که با زبان دیپلماسی و مذاکره ناآشنا نیست، آنتون ممکن است رویکردی غیرمنعطف داشته باشد که می‌تواند مذاکرات را با چالش روبه‌رو کند. البته سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان هم چندین بار تأکید کرده که اگر ایران احساس کند طرف مقابل به جای گفت‌وگوی برابر، به دنبال تحمیل شروط است، ممکن است مذاکرات به نتیجه نرسد. با این حال خلأ تجربه می‌تواند هم برای ما دردسرساز باشد و هم فرصت‌های خوبی در اختیار هیئت مذاکره‌کننده قرار دهد.

وفاداران ویژۀ ترامپ در خاورمیانه
دونالد ترامپ در دور دوم ریاست‌جمهوری خود با کابینه‌ای مواجه است که در مورد ایران دچار چنددستگی است. برخی مقامات مانند سناتور‌ها لیندزی گراهام و جان فترمن، خواستار اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران هستند درحالی‌که برخی دیگر مانند مارکو روبیو، وزیر امور خارجه به دیپلماسی محدود تمایل دارند. در این میان آنتون به عنوان یکی از معتمدان ویژه ترامپ انتخاب شده که نشان‌دهنده اعتماد شخصی رئیس‌جمهور به او برای پیشبرد سیاست‌هایش در پرونده حساس ایران است. شواهد این اعتماد هم کم نیست. آنتون در دولت اول ترامپ به عنوان حامی سرسخت شعار «اول آمریکا» فعالیت داشت و با مقاله «انتخاب پرواز 93» ترامپ را شیفته خودش کرد. دلیل انتخاب مایکل به عنوان سرتیم مذاکرات فنی، علی‌رغم فقدان تجربه دیپلماتیک هم گواهی بر این موضوع است. مذاکرات هسته‌ای با ایران یکی از حساس‌ترین پرونده‌های سیاست خارجی برای کاخ سفید محسوب می‌شود و ترامپ که از پیش از انتخابات وعده تحقق توافق سریع با ایران را داده حاضر نیست مسئولیت آن را به هرکسی محول کند. اختلافات داخلی اطراف ترامپ هم می‌تواند بر قدرت مانور تیم مذاکره‌کننده اثر بگذارد و از سوی دیگر ممکن است پژواک تهدیدات ترامپ نیز باشد. نشریه پولیتیکو در معرفی مایکل به نقل از یک مقام گفته است که آنتون اطمینان خواهد داد که «دستور کار رئیس‌جمهور» دنبال شود.
آنتون در دولت اول ترامپ نقش مهمی به عنوان توجیه‌گر سیاست‌های او، به‌ویژه در حوزه سیاست خارجی و امنیت ملی بازی کرد. او از سیاست‌های غافلگیرکننده ترامپ مثل «خروج از برجام» و «اعمال فشار حداکثری» علیه ایران حمایت کرد و در مصاحبه‌ای در سال 2020 با NTD حمله به سردار شهید قاسم سلیمانی را یک «ضربه قاطع» توصیف کرد که تهدید ایران را کاهش داد. اگرچه او مستقیماً در مذاکرات برجام دخیل نبود اما دیدگاه‌هایش در شورای امنیت ملی نشان‌دهنده حمایت از سیاست‌های ضدایرانی بود. مقاله «انتخاب پرواز 93» نیز به توجیه ایدئولوژیک سیاست‌های ترامپ، ازجمله رویکرد خصمانه علیه ایران، کمک کرد. بنابراین امروز یکی از حامیان و توجیه‌گران سیاست فشار حداکثری علیه ایران، در جایگاه سرتیم فنی مذاکره قرار گرفته و قرار است به حصول توافقی کمک کند که تأمین‌کننده منافع طرفین باشد.

هم فرصت هم تهدید
امروز، مرحله اول مذاکرات غیرمستقیم در سطح کارشناسی با هدایت مایکل آنتون برگزار می‌شود. این مذاکرات پس از دو دور گفت‌وگوی غیرمستقیم در عمان و ایتالیا، که هر دو طرف آن‌ها را «مثبت و سازنده» توصیف کرده‌اند، انجام می‌شود. آنتون مسئول هدایت تیمی حدوداً دوازده‌نفره از کارشناسان فنی است که جزئیات توافق احتمالی را تنظیم می‌کنند.
مایکل آنتون، تحلیلگر محافظه‌کار، تئوریسین ضدایرانی و معتمد ویژه دونالد ترامپ، نقشی کلیدی در مذاکرات هسته‌ای کنونی با ایران ایفا می‌کند. فقدان تجربه دیپلماتیک عمیق او، در مقایسه با دیپلمات‌هایی مانند استیو ویتکاف، ممکن است مذاکرات را پیچیده کند، اما اعتماد ترامپ به او نشان‌دهنده عزم آمریکا برای پیشبرد جدی سیاست‌هاست. آنتون شخصیتی است که باید با احتیاط با او برخورد کرد. دیدگاه‌های خصمانه او، حمایت از سیاست‌های فشار حداکثری و نقشش به عنوان توجیه‌گر ترامپ، او را به مذاکره‌کننده‌ای غیرمنعطف تبدیل می‌کند که احتمالاً به دنبال تحمیل شروط سخت‌گیرانه‌تر خواهد بود. با این حال، ایران می‌تواند با استفاده از تجربه دیپلماتیک خود و اختلافات داخلی در کابینه ترامپ، از این مذاکرات به نفع خود بهره ببرد.