«رها»؛‌ قبول در کارگردانی، مردود در فیلمنامه

در بررسی فیلم «رها»، به لحاظ ساختار باید به «حسام فرهمند» برای همین کار اولش یک نمره خیلی خوب بدهیم و برای محتوای آسیب زننده و فیلمنامه اش او را مردود کنیم.

«رها»؛‌ قبول در کارگردانی، مردود در فیلمنامه
235205

به گزارش جهت پرس؛ زندگی توحید و خانواده اش که پس از بازخریدی او از مترو به حالت فلاکت باری درآمده با دزدیده شدن لپتاپ قسطی که رها دختر خانواده برای کارش خریده دچار بحران جدی شده و …

حسام فرهمند یکی از کارگردانان فیلم اولی امسال جشنواره و سینمای ایران است که اولین فیلم خود را در فضایی کاملا ابزورد (پوچ‌انگار) و بعضا آغشته به گروتسک (عجیب‌پردازی) ساخته است. فیلم هرقدر ساختار خوبی دارد؛ اما مشکلات متعددی در فیلمنامه و به ویژه محتوای آن به چشم می‌خورد که در پی به آن اشاره می‌شود.

غلظت ابزوردیسم (پوچ‌انگاری) موجود در قصه هم بنظر می رسد که اغراق شده است

محتوای فیلمنامه چند لایه است: از لایه ای می‌توان آشوب و اعتراض طبقه فقیر به طبقه غنی را استخراج کرد. اعتراضی تلخ و البته نافرجام که صرفا با انتقام گیری هایی به پایان می رسد که عمدتا به نتیجه مناسبی ختم نمی شوند. در لایه دیگر فیلمنامه، برهم خوردن ساختار خانواده و تصمیم گیری نسل زد به چشم می خورد. نسلی که ویژگی ها و مقرارت خاص خود را داشته و برپایه اصول و قواعد و قوانین خود عمل می‌کنند و صد البته به عرف و قوانین روز و سنتها و غیره پایبند نیستند.

یکی دیگر از لایه های فیلمنامه خواسته یا ناخواسته به تخریب نقش و جایگاه پدر می پردازد. در فرهنگ رفتاری و دینی ما جایگاه پدر مقام و مرتبه والایی دارد که در قصه رها نشانی از آن به چشم نمی خورد و در نقطه مقابل مسبب همه بدبختی ها همه فقر و نداری و همه مصایب ریز و درشتی که پی در پی از درو دیوار بر سرخانواده توحید آوار می شود مشخصا اوست. پدری که نویسندگان فیلمنامه به شکلی هوشمندانه نام او را توحید نهاده اند. البته این هوشمندی در نام گذاری سایر شخصیت‌های اثر گذار قصه از جمله رها و سهیل با توجه به کارکرد کاراکترها در درام به چشم می خورد.

«رها»؛‌ قبول در کارگردانی، مردود در فیلمنامه

این سه لایه شاید مهمترین محتواهای زیر متن فیلمنامه «رها» هستند که به نظر من به نوعی لایه دوم و سوم لایه های بسیار خطرناک و آسیب زننده ای محسوب می شوند و محتواهای اینچنینی که خواسته یا ناخواسته ساختار خانواده را نشانه گرفته اند می‌توان بدعت گذار مسائل حادتر و آسیب زننده تری در آینده باشند.

غلظت ابزوردیسم (پوچ‌انگاری) موجود در قصه هم بنظر می رسد که اغراق شده است و این مساله نیز از جهت دهی فیلمنامه نویسان نشات می‌گیرد. یعنی ایشان بجای آنکه مخاطب را در تصمیم گیری آزاد بگذارند، تلاش کرده اند تا مخاطب با دست فرمان آنان و طبق خواسته شان در قصه وارد و با زوایایی که آنان می خواهند مواجه شود و این مساله یکی از آسیب های جدی فیلمنامه است.

ساختار اما بر خلاف متن حرفه ای و دیدنی است. از انتخاب صحیح بازیگران تا بازی های چشم نواز منطبق بر شخصیت کاراکترها به اضافه طراحی صحنه و لباس مناسب، فیلمبرداری بسیار خوب (با وجود اینکه اکثر قصه در مکان خانه توحید می‌گذرد) و تدوین ماهرانه که توانسته ریتم چالش برانگیز و جذابی را بیافریند همگی به صورت کامل در اختیار قصه و اثر بوده اند.

پس به لحاظ ساختار باید به حسام فرهمند برای همین کار اولش یک نمره خیلی خوب بدهیم و برای محتوای آسیب زننده و فیلمنامه اش او را مردود کنیم.

«رها» روز یکشنبه ۱۴ بهمن در سینمای رسانه مرکز همایش های بین المللی برج میلاد اکران شد.