سفر دو روزه عراقچی به روسیه و انتقال پیام رهبر انقلاب همزمان شد با ارسال نامه پادشاه عربستان به تهران

در مدار دیپلماسی منطقه‌ای

پیام مکتوب رهبر انقلاب، روز پنجشنبه (28 فروردین) توسط سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان به دست ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه رسید. عراقچی طی سفر دو روزه به مسکو علاوه‌بر پوتین، با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه هم دیدار و درباره مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌وگو کرد. معاهده جامع راهبردی، مسئله فلسطین، مذاکرات ایران و آمریکا و مسائل هسته‌ای ازجمله مباحث مطرح‌شده در کنفرانس مطبوعاتی عراقچی و لاوروف در فاصله یک روز مانده تا دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا بودند

در مدار دیپلماسی منطقه‌ای
252405

به گزارش جهت پرس؛ سخنگوی کرملین نیز اعلام کرده پوتین در دیدار با عراقچی پیامی در بر دارنده بهترین آرزو‌ها و «پاسخی اصولی» را به رهبر ایران منتقل کرد. عراقچی همچنین با نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر در مسکو دیدار و گفت‌وگو کرد. این در حالی است که هم‌زمان خالد بن سلمان آل سعود، وزیر دفاع عربستان سعودی نیز پیام ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه کشورش را در تهران تقدیم رهبر انقلاب کرد تا بازوی دیپلماسی منطقه‌ای ایران قدرتمندتر از گذشته به نمایش درآید.

نامه تحویل گرفته شد
سفر اخیر عراقچی به روسیه، سومین سفر او در قامت وزیر امور خارجه به روسیه بود. او پیش از این در آبان و دی‌ماه سال گذشته هم به منظور شرکت در اجلاس سران گروه بریکس و امضای معاهده جامع راهبردی وارد این کشور شده بود و حالا در آستانه مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا و تحولات منطقه‌ای دیگر، در کاخ کرملین حضور پیدا کرده است. در بدو ورود به روسیه وقتی از او درباره پیام رهبر انقلاب به پوتین پرسیدند، علی‌رغم اینکه محتوای نامه‌های اینچنینی حداقل برای مدتی از نظر رسانه‌ها دور می‌مانند، اما عراقچی کلیاتی از آن را ارائه کرد و گفت: «تحولات مهم بین‌المللی و منطقه‌ای و بحث‌های دوجانبه در این پیام مورد اشاره قرار گرفته است.» این پاسخ، کنجکاوی‌ها را برانگیخت، اما عراقچی جزئیات بیشتری ارائه نکرد. او چند ساعت بعد در کاخ کرملین با ولادیمیر پوتین دیدار کرد. این دیدار که بعداً در نشست خبری «بسیار خوب» و «مفید و سازنده» توصیف شد، نقطه‌عطف سفر بود. عراقچی پیام مکتوب رهبر انقلاب را تحویل داد و گفت این پیام به روابط دوجانبه و مسائل منطقه‌ای پرداخته است.
محتوای دقیق پیام قاعدتاً فاش نشد، اما اظهارات بعدی عراقچی نشان داد که گفت‌وگو‌ها عمیق و راهبردی بوده است. او تأکید کرد روابط ایران و روسیه «هیچ‌گاه این‌قدر نزدیک نبوده است.» ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه هم تأیید کرد عراقچی برای گفت‌وگو درباره برنامه هسته‌ای ایران، وضعیت سوریه، قفقاز جنوبی و دریای خزر به مسکو آمده است.

چشم‌انداز 20  ساله برای روابط دو کشور
روز جمعه، عراقچی و سرگئی لاوروف در وزارت خارجه روسیه پشت تریبون مشترک ایستادند. عراقچی سخنانش را با روابط دوجانبه آغاز کرد. او گفت: «روابط دو کشور با امضای معاهده راهبردی گسترش یافته و چشم‌انداز بیست‌ساله‌ای برای روابط تعریف کرده‌ایم. ما در مسیر خوبی حرکت می‌کنیم.» این معاهده، در مجلس کشورمان در حال بررسی است و قرار است به‌زودی تصویب شود و روابط تهران و مسکو را به سطح جدیدی برساند.
عراقچی به پروژه‌های مشترک هم اشاره کرد. او از برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه در هفته آینده خبر داد که با حضور وزیر نفت ایران در مسکو برگزار می‌شود. کریدور شمال-جنوب، یکی از مهم‌ترین پروژه‌های دو کشور هم در مرکز توجه بود. او همچنین گفت مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان از پوتین برای سفر به تهران دعوت کرده و امیدوار است این سفر در سال جاری انجام شود. لاوروف هم در این بخش وارد بحث شد و تأکید کرد ایران و روسیه برای مقابله با تحریم‌های غیرقانونی همکاری می‌کنند. او خروج آمریکا از برجام را عامل مشکلات این توافق دانست.

روسیه و چین در جریان تحولات
بخش مهم نشست خبری، به مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا اختصاص داشت. عراقچی با اشاره به اینکه «دوستان خودمان در روسیه و البته چین را در جریان تحولات به طور مستمر قرار خواهیم داد»، گفت: «اطمینان دارم که نظرات سازنده به ادامه این مسیر کمک می‌کند.» او نقش روسیه در برجام را «بسیار مثبت» توصیف کرد و افزود: «مشتاقیم روسیه در هر توافق جدیدی نقش مثبت خودش را ایفا کند.» این اظهارات در حالی مطرح شد که دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا قرار است امروز (شنبه) در رم برگزار شود. عراقچی با احتیاط درباره این مذاکرات صحبت کرد: «به نیات آمریکایی‌ها تردید جدی داریم، ولی فردا با جدیت در مذاکرات شرکت می‌کنیم.»
او توضیح داد مذاکرات غیرمستقیم به دلیل فشار‌های حداکثری آمریکا انتخاب شده‌اند، اما این روش مانع توافق نیست. به گفته او، در دور اول مذاکرات در عمان، «میزانی از جدیت» در طرف آمریکایی دیده شد. عراقچی تأکید کرد: «اگر اراده مشابه در طرف مقابل باشد و درخواست‌های غیرمنطقی مطرح نشود، امکان توافق وجود دارد.» این جملات، نشان‌دهنده رویکرد محتاطانه اما امیدوارانه ایران بود. لاوروف هم در این بخش، با اشاره به اثرات منفی خروج آمریکا از برجام، از همکاری نزدیک تهران و مسکو در مسائل هسته‌ای حمایت کرد.
عراقچی و لاوروف درباره مسائل منطقه‌ای هم گفت‌وگو کردند. وزیر امور خارجه کشورمان با تأکید بر اینکه هرگونه طرحی برای کوچ مردم غزه و کرانه باختری غیرقابل قبول است، حملات آمریکا به یمن را محکوم کرد و افزود که موضوعات سوریه، قفقاز و دریای خزر هم در مذاکرات مطرح شده است. لاوروف هم با تأیید این رایزنی‌ها، بر اهمیت همکاری دو کشور برای ثبات منطقه تأکید کرد.

مسیر استراتژیک روسیه تا رم
سفر عراقچی به مسکو را می‌توان از جهتی فراتر از یک دیدار دیپلماتیک معمولی دانست. دیدار با پوتین در کرملین، تحویل پیام رهبر انقلاب، گفت‌وگو با لاوروف و دریافت پیام پوتین برای رهبر انقلاب آن هم در فاصله یک روز مانده به دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا و هم‌زمان با ارسال پیام پادشاه عربستان به تهران، همه نشان‌دهنده عمق تحرکات منطقه‌ای اخیر هستند. عراقچی هم از روابط رو به رشد با روسیه گفت و هم درباره مذاکرات هسته‌ای موضع‌گیری کرد. او با رفتن به روسیه پیش از عزیمت به ایتالیا، نشان داد که ایران در عین پیگیری دیپلماسی با غرب، روابط خود با شرق به‌ویژه روسیه را تقویت می‌کند. لاوروف هم با حمایت از مواضع ایران، بر همکاری دو کشور در برابر فشار‌های خارجی تأکید کرد. وزیر امور خارجه روسیه همچنین گفت مذاکرات پوتین و وزیر خارجه ایران بیانگر «پویایی بی‌سابقه گفت‌وگوی سیاسی میان دو کشور» است و عراقچی هم اعلام کرد «پیام مقام معظم رهبری به رئیس‌جمهور روسیه به جهانیان نشان داد که تهران، مسکو را شریک راهبردی خود می‌داند.»