به گزارش جهت پرس؛ 25 فروردین امسال شرکت سرمایه‌گذاری گروه صنعتی رنا طی اطلاعیه‌ای در سامانه کدال اعلام داشت این شرکت به همراه چند شرکت سرمایه‌گذاری دیگر شامل گروه سرمایه‌گذاری سایپا، گروه سرمایه‌گذاری کارکنان سایپا و سرمایه‌گذاری توسعه صنعتی نیوان ابتکار، قصد دارند 42 درصد از سهام شرکت سایپا را به‌صورت بلوکی و یکجا واگذار کنند. ارزش این سهام که سهام تودلی سایپا بوده و در اختیار شرکت‌های گروه است، ۵۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
مهلت ارائه درخواست سهام سایپا 15 روز بوده که تا 10 اردیبهشت به تمام رسید اما پس از آن، این مدت زمان تا ۲۴ اردیبهشت ماه جاری تمدید شد. گفته می‌شود تاکنون 5 پاکت اعلام وصول شده است. این 5 خریدار در رسانه‌های تخصصی حوزه خودرو شامل کرمان موتور، گروه انتخاب، هلدینگ دات‌وان، کنسرسیوم قطعه‌سازان و هلدینگ زر و خودروسازی فرداموتور اعلام شده است. در ادامه به بررسی جایگاه، تخصص و ارتباطات تجاری و مالکیتی برخی از این گروه‌ها پرداخته شده است.

50 درصد بازار خودرو به کرمانی‌ها می‌رسد؟ 
بهمن سال گذشته مدیرعامل کرمان‌موتور طی نامه‌ای به رئیس‌جمهور از آمادگی این شرکت برای به‌دست گرفتن مدیریت سایپا خبر داد و از وی درخواست کرد دستورات لازم را برای تسریع این فرایند صادر کند. در این نامه آمده بود کرمان‌موتور در حال حاضر ۹ درصد از سهام سایپا را در اختیار دارد و آماده است تا از طریق سازوکار حراج در بورس، سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری رنا و سرمایه‌گذاری سایپا را از شرکت مادر خریداری کند.
حالا گفته می‌شود کرمان‌موتور یکی از مشتریان خرید سایپاست. نگاهی به‌صورت مالی این شرکت نشان می‌دهد کرمان‌موتور در سال 1402 تعداد 72 هزار و 662 دستگاه خودرو تولید کرده و این تعداد در 11ماهه سال 1403 حدود 63 هزار و 438 دستگاه یا معادل 6.2 درصد از تولید خودروی کشور بوده است. طبق اطلاعات صورت مالی شرکت، از کل مواد اولیه و اقلام واسطه‌ای شرکت برای تولید خودرو، 65 درصد از آن به‌صورت CKD از چین وارد شده و 35 درصد مابقی که 27 درصد از آن مربوط به رنگ و مواد شیمیایی و بعضاً برخی قطعات و بدنه بوده، مربوط به تولید داخل و خرید از داخل بوده است.
براساس صورت مالی سال 1402 گروه کرمان‌موتور، شرکت‌های فرعی این گروه شامل 1- طراحی و مهندسی قطعات کرمان‌خودرو با 93.5 درصد سهام، 2- شرکت کارمانیا با 89 درصد، 3- تجارت بین‌المللی و پشتیبانی کرمان خودرو 87 درصد، 4- شرکت اشکو پارس 59 درصد، 5- شرکت حمل‌ونقل کرمان‌خودرو 57 درصد، 6- شرکت نگین بم با 55 درصد، 7- شرکت قوای محرکه کرمان‌خودرو با 52 درصد، 8- شرکت خودروسازان بم با 51 درصد و 9- خدمات و تجارت هم خودرو نیز با 50 درصد سهام است.
طبق صورت مالی کرمان‌موتور، نزدیک به 87 درصد از سهام این خودروساز در اختیار صنایع خودروسازی کرمان قرار داشته، 12.6 درصد مربوط به شرکت سرمایه‌گذاری آرمان گستر پاریز بوده و کمتر از 0.5 درصد مابقی نیز مربوط به شرکت خودروسازان بم است.
گروه صنایع خودروسازی کرمان که 87 درصد از سهام کرمان موتور را در دست داشته، خود متشکل از 18 شرکت است. این شرکت‌ها شامل 1. کرمان‌موتور، 2. خودروسازان بم، 3. آرمان موتور ارگ، 4. خدمات و تجارت بم خودرو، 5. عمران ارگ، 6. نگین بم، 7. مجموعه‌های خودرو مهر، 8. قوای محرکه کرمان خودرو، 9. توسعه و عمران ارگ، 10. سازمان مناطق گردشگری جهان، 11. کادک، 12. گروه اقتصادی کرمان خودرو، 13. کارگزاری کارآمد، 14. آرمان الکتریک، 15. خدمات بین‌المللی کرمان خودرو (K.VIS)، 16. شرکت واسپاری کرمان موتور، 17. شرکت تجارت بین‌المللی و پشتیبانی و 18. کرمان خودرو (KTL) است.
درصورتی‌که سایپا به کرمان‌موتور برسد، عملاً استان کرمان قطب خودرویی ایران خواهد شد. در حال حاضر ۶ شرکت خودروسازی در استان کرمان مشغول فعالیتند و روی‌هم بیش از ۳۰۰ هزار خودرو در سال تولید می‌کنند. با اضافه شدن سایپا به جمع این شرکت‌ها، سهم زیادی از صنعت خودروی ایران به دست کرمانی‌ها خواهد افتاد، به‌طوری‌که داده‌های تولید در سال 1403 نشان می‌دهد علاوه بر کرمان‌موتور با سهم 6.2 درصدی از تولید خودروسازی کشور، مدیران خودرو نیز با سهم 12.1 درصد در استان کرمان واقع شده است. اگر این ارقام را به سهم 31 تا 35 درصدی سایپا اضافه کنیم، با واگذاری احتمالی سایپا به کرمان موتوری‌ها، عملاً 50 درصد از تولید خودروی ایران به کرمان منتقل خواهد شد.
کرمان‌موتور از طریق گروه صنایع خودروسازی کرمان که 87 درصد از سهام این خودروساز را به خود اختصاص داده، به خیریه مولی‌الموحدین متصل می‌شود. موسس خیریه مولی‌الموحدین سیدحسین مرعشی پسرعموی عفت مرعشی همسر مرحوم هاشمی رفسنجانی، استاندار وقت کرمان در سال ۶۶ عنوان شده است. وی که هم‌اکنون از چهره‌های شاخص حزب کارگزاران بوده، در زمان استانداری و برای رتق‌وفتق امور استان این خیریه را با حضور شخصیت‌های حقوقی شامل استاندار، امام جمعه و… تشکیل می‌دهد. خمیرمایه اولیه این خیریه از «شرکت بازرگانی خیر» در میانه‌ جنگ برای کمک به شرایط موجود و توسعه در استان به وجود می‌آید.
در صورت مالی سال 1400 موسسه (آخرین صورت مالی منتشرشده) در بخش سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت این موسسه درصد سرمایه‌گذاری در شرکت گروه توسعه و عمران علوی کرمان را صددرصد، شرکت هواپیمایی ماهان را 80 درصد، صنایع خودروسازی را نزدیک به 20 درصد و شرکت خیر 99 درصد عنوان شده است. همچنین طبق صورت مالی سال 1400 خیریه مولی‌الموحدین، بیشترین درآمد عملیاتی خیریه در سال 1400 در ابتدا مربوط به خودروسازی کرمان، سپس گروه توسعه و عمران علوی کرمان و در رتبه سوم مربوط به هواپیمایی ماهان بوده است.
دوم بهمن‌ماه 1403 جلسه فصلی شورای مدیران عامل گروه صنایع خودروسازی کرمان با حضور سیدحسین مرعشی به‌عنوان رئیس هیئت‌امنای موسسه خیریه مولی‌الموحدین در سالن اجتماعات ساختمان سعادت‌آباد برگزار می‌شود. مرعشی در این جلسه می‌گوید: «مدیران عامل و ارشد و نیروی انسانی همدل که تجارب ارزشمندی دارند، دارایی‌های شرکت‌های گروه که احتمال می‌دهم بالای 100 هزار میلیارد تومان باشد و خوشبختانه سهامدار مزاحم ندارد، انگیزه‌های توسعه که بایستی تقویت شود. باید فکر کنید از داخل این سه سرمایه، خودروسازی متولد شود که به رقابت و صادرات فکر کند و برنامه‌های بلندپروازانه‌ای داشته باشد.»

بابک زنجانی هم آمد! 
هفته گذشته با انتشار خبر سرمایه‌گذاری 64همتی در شبکه ریلی کشور، یک بمب خبری همه چیز را به حاشیه برد. بمب خبری این بود که از دو شرکتی که قرار است سرمایه‌گذاری 64همتی در حوزه ریلی انجام دهند، یکی از شرکت‌ها با سرمایه‌گذاری 61همتی، منتسب به گروه سرمایه‌گذاری بابک زنجانی است. انتشار این خبر واکنش‌های گسترده‌ای را به همراه داشت. بعضی از رسانه‌ها از جذب این مقدار سرمایه‌گذاری استقبال کردند، اما برخی رسانه‌ها و چهره‌های رسانه‌ای نیز، به کنایه پیوند دولت پزشکیان با یک فرد دارای سابقه اقتصادی عجیب‌وغریب را تبریک گفتند. فارغ از مباحث جناحی و حزبی شاید تاکنون کمتر فردی با سوابق بابک زنجانی وجود داشته که ثروتمند شدنش، زندان رفتنش و بازگشت مجددش این‌قدر مرموز باشد. برخی‌ها بازگشت مجدد زنجانی را نیاز کشور به وی برای فروش نفت می‌دانند، اما قوه قضائیه سال گذشته توضیح داد که زنجانی به‌دلیل اینکه همه بدهی‌ خود را پس داده، مشمول عفو شده است. داده‌های پلتفرم رسمیو (Rasmio) نشان می‌دهد زنجانی با 25 شرکت برگشته است.
یکی از این شرکت‌ها، شرکت دات‌وان است که اخیرا نامش در لیست خریداران سایپا آمده است. فارغ از اینکه دات‌وان اهلیت خرید بلوک 42 درصدی سایپا را دارد یا خیر، در اینجا به اختصار به معرفی این شرکت می‌پردازیم.
با وجود تکذیب ارتباط شرکت دات‌وان با مجموعه‌های تحت مدیریت بابک زنجانی از سوی مدیرعامل این شرکت، اما پلتفرم رسمیو (Rasmio) که مرجع تحلیل ارتباط کسب‌وکار‌ها در ایران بوده، با انتشار گرافی از ارتباطات، در شبکه ایکس نوشت: «شرکت گروه بین‌المللی توسعه مالی و اقتصادی آوان با نام تجاری دات‌وان در سال ۱۴۰۳ تأسیس شده و به عنوان یک شرکت سهامی خاص مشغول به فعالیت است. بابک زنجانی از تاریخ ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۵ به عنوان مدیرعامل این شرکت منصوب شده است.» نگاهی به گراف منتشرشده از سوی پلتفرم رسمیو نشان می‌دهد تعداد 24 شرکت و یک خیریه به عنوان زیرمجموعه گروه بین‌المللی وان درج شده و نام بابک زنجانی نیز به عنوان مدیرعامل این گروه آمده است.
البته در وب‌سایت «گروه بین‌المللی وان» به نام 13 شرکت زیرمجموعه این گروه اشاره شده است. این شرکت‌ها عبارتند از 1- شرکت هواپیمایی دات‌وان ایر، 2- شرکت بین‌المللی آوان سیر، 3- شرکت آوان تهاتر، 4- شرکت تجارت الکترونیک پیشتاز سیمرغ، 5- شرکت آوان لحظه‌نگار، 6- بیت‌بانک (صرافی ارز دیجیتال)، 7- شرکت قطار‌های آوان ریل، 8- صرافی آوان، 9- شرکت واسپاری آوان (خدمات لیزینگ خودرو)، 10- شرکت مجری ارتباطات (MVNO) در حوزه شبکه‌های اپراتور‌های تلفن همراه، 11- شرکت بیت راهبرد کیش (فناوری اطلاعات)، 12- شرکت توسعه بازرگانی آوان بین‌الملل و 13- شرکت دات‌وان دیتا.