به گزارش جهت پرس؛ محمد عنایتی نجف‌ آبادی، دکتری پلی‌تکنیک تهران، در خصوص صحبت‌هایی که اخیرا در مورد اینکه آیا برق صنایع را به خانه‌ها فرستادند؟ در یادداشت خود با بازخوانی آمار و رویدادها، سه سال گذشته و مرور آن به پاسخ سوال برسیم.

برای یافتن پاسخ سوال ابتدا به سال 1396 برویم، جاییکه رضا اردکانیان وزیر نیروی دولت دوازدهم شد و از 2 رویکرد جدید رونمایی کرد. نخست اینکه برای ساعات اندکی به نام اوج بار، نیازی به سرمایه‌گذاری سنگین در ساخت نیروگاه نیست و دوم رشد توانی مصرف برق باید روی یک درصد متوقف شود.

این رویکرد تا سال 1399 موفق عمل کرد اما در سال 1400 همه معادلات عوض شد، اوج بار دیگر در بهار با یک جامپ 40 درصدی مواجه شد. تاخیر در تعمیرات واحدهای نیروگاهی و تخلیه سدهای کارون تا اردیبهشت 1400 و گرمای زودرس هم مزید بر علت شد تا تابستان 1400 با خاموشی‌های سنگین مواحه شود.

میزان ناترازی برق به 15 هزار مگاوات معادل 23 درصد کل نیاز مصرف رسید و خاموشی‌های سنگین و 6 ساعته بخش خانگی، قطع برق 5 روز در هفته شهرک‌های صنعتی و توقف ناگهانی فعالیت‌های صنایع انرژی بر از جمله سیمان باعث شد تا قیمت کالاهایی نظیر فولاد و سیمان رشد چندصد برابری را تجربه کنند.

در این شرایط انتخابات زیر سایه قطعی برق برگزار شد. با روی کار آمدن دولت جدید، رویکردها تغییر کرد، بنا شد ساخت نیروگاه در اولویت قرار گرفته و از طرفی سیاست مدیریت مصرف با اولویت بهینه‌سازی انجام شود. میزان ناترازی برق مطابق برآوردها در تابستان 1401 به 21 هزار مگاوات می‌رسید.

در سال اول فعالیت دولت رکورد ساخت نیروگاه شکسته شد، زمان تعمیرات به هنگام و تا پیش از خرداد هر سال اعلام شد، ظرفیت نیروگاه‌های موجود ارتقا یافت اما با توجه به زمان‌بر بودن رفع کامل ناترازی باید در فصل گرم سیاست‌های مدیریت مصرف برای همه مشترکان اجرا می‌شد.

در این راستا، مدیریت مصرف برق بخش خانگی به مردم سپرده شود و دولت انگیزه مصرف بهینه را افزایش دهد. دو طرح پاداش صرفه‌جویی برق در 3 سال و پویش با انرژی امسال در این راستا اجرا شد و همین مسئله سبب شد تا برای اولین بار در تاریخ صنعت برق، مصرف انرژی بخش خانگی کاهش پیدا کند.

صنایع خرد که 92 درصد صنایع هستند از برنامه مدیریت مصرف معاف و انرژی آن‌ها پایدار شد. شهرک‌های صنعتی هم به صورت برنامه‌ریزی شده 24 ساعت در هفته از ابتدای تا پایان دوره برنامه گرفتند. از طرفی 300 صنعت بزرگ ایران هم با تفاهم با دولت مشمول طرح‌های مدیریت مصرف برق شدند.

نتیجه این رویکرد سبب شد تا تامین برق صنایع در تابستان 1402 نسبت به سال 1400، 20 درصد افزایش یابد، ایران از رتبه 13 رشد تولید فولاد خام دنیا به رتبه 7 جهان برسد و قیمت سیمان در سه سال هیچ جهش ناشی از محدودیت برق را تجربه نکند.

مطابق آمار EI که یک موسسه انگلیسی است، میزان رشد تولید برق ایران در سه سال گذشته در رتبه هفتم دنیا بوده و متوسط رشد سالانه تولید برق رکورد بعد از انقلاب را شکسته است. مطابق آمار 86 درصد از برق جدید هم به بخش مولد اقتصاد یعنی کشاورزی و صنایع رفته است.

به عبارت دیگر نه تنها برق بخش صنعتی کشور به بخش خانگی نرفته بلکه با صرفه‌جویی مردم امکان تامین بهتر بخش صنعت مهیا شده است. میزان ناترازی برق هم از 23 درصد نیاز برق به 12 درصد کاهش یافته است.