دستاوردهای دولت در حوزه دیپلماسی/ شعاری که به استراتژی دولت در دیپلماسی تبدیل شد
یکی از مواردی که رئیسی پیش از ریاستجمهوری در بیان دیدگاههای خود درباره اداره دولت میگفت، سیاست خارجه متفاوت از دولت پیشین بود. او در نشست خبری 31 خرداد 1400 گفت «سیاست خارجی دولت ما از برجام شروع نمیشود و به برجام نیز محدود نخواهد شد، بلکه ما تعاملی گسترده و متوازن را در سیاست خارجی دنبال خواهیم کرد...
اعلام میکنم که ما روابط با تمام کشورهای دنیا و تعامل با آنها را به ویژه کشورهای همسایه اعلام کردیم. اولویت ما ارتباط با همسایگان خواهد بود.»
حالا با گذشت یک سال از ریاست جمهوری او میتوان گفت این مسئله به استراتژی سیاست خارجه دولت سیزدهم تبدیل شده است. برخلاف دولت روحانی که همه عمر خود را صرف برجام کرد و از ارتباط با همسایگان و استفاده از ظرفیت خوب دیپلماسی با کشورهای منطقه، جا ماند.
رابطه با غرب فقط به شرط حفظ منافع ملی
نگاه به همسایگان و آسیا و تعامل با کشورهای منطقه برای این دولت در عرصه سیاست خارجی، دارای اولویت اول است، البته این به معنای عدم توجه به کشورهای دیگر از جمله غرب، نیست. سال گذشته امیرعبداللهیان در جریان سفر به نیویورک با ۱۸ وزیر خارجه کشورهای اروپایی دیدار و رایزنی داشت، اما ایران در راستای منافع خود تصمیم میگیرد و پیش میرود و تسلیم زیادهخواهی غرب نخواهد شد.
یکی از دستاوردهای مهم دولت سیزدهم به مذاکرات لغو تحریمها برمیگردد که از آذرماه سال گذشته، پس از وقفهای ۶ ماهه آغاز شد.
نگاهی به روابط رئیسی با سران کشورها
رئیسی در یک سالی که گذشت، 74 دیدار دیپلماتیک با کشورهای مختلف در تهران داشت. او میزبان سران کشورهای عراق، ارمنستان، افغانستان، سوریه، قطر، تاجیکستان، ونزوئلا، ترکمنستان و قزاقستان بود. او در این مدت، عازم کشورهای روسیه، تاجیکستان، ترکمنستان، قطر و عمان شد.
رئیسی طی این مدت با سران چین، فرانسه، واتیکان، اتریش، نیکاراگوئه، شورای اروپا، ژاپن، صربستان، کویت، اندونزی، سنگال و بلژیک به صورت تلفنی، رایزنی کرد. او پنج مکالمه تلفنی با مکرون، رئیسجمهور فرانسه داشت.
در مدت یک سال کار دولت سیزدهم، فارغ از رایزنیهای روزانه وزارت امور خارجه، رئیسی با ۳۲ تن از سران کشورهای جهان رایزنی کرده که شامل ۴ قاره آسیا، آفریقا، اروپا و آمریکایی جنوبی است.
آشتی با کشورهای آسیای مرکزی
آسیای مرکزی همیشه تحت نفوذ روسیه بود و چین و آمریکا به آن طمع داشتند حالا در دولت سیزدهم، سران پنج کشور این منطقه به تهران سفر کردند. در دولت روحانی، روابط ایران با این منطقه رو به سردی رفته بود و ضعف دیپلماسی تا جایی رفت که برخی کشورهای همسایه، تبدیل به دشمن ایران شده بودند. مثلاً تاجیکستان که همسایه و همزبان ایران است، مانع اصلی عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای شده بود.
حالا دیپلماسی دولت سیزدهم با تاجیکستان، منجر به رفت و آمد سران دو کشور شد و کارخانه تولید پهپاد تمام ایرانی «ابابیل - ۲» در این کشور افتتاح شد.
حضور در اجلاسهای مهم جهانی
رئیسی در اجلاس شانگهای، سران اکو، سران GECF و سران کشورهای حاشیه دریای خزر شرکت کرد و با کشورهای مختلف در این اجلاسها دیدار کرد که دستاوردهای اقتصادی مهمی برای ایران رقم خورد.
حجم تجارت خارجی سازمان شانگهای ۶.۶ تریلیون دلار و تعداد اعضای این سازمان بیش از یکسوم جمعیت جهان است. شهریور سال گذشته ایران توانست به عضو اصلی این سازمان تبدیل شود.
در اجلاس اکو، سوآپ سالانه ۱.۵ تا ۲ میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از طریق ایران حاصل شد.
کشورهای عضو مجمع GECF صاحب ۷۰ درصد ذخایر گاز اثبات شده جهان هستند و ۴۴ درصد تولید گاز و ۵۱ درصد از صادرات گاز طبیعی مایع(LNG) سراسر جهان را در اختیار دارند. ایران، روسیه، قطر، مصر، الجزایر، بولیوی، گینه استوایی، لیبی، نیجریه، ترینیداد و توباگو و ونزوئلا از اعضای اصلی این مجمع هستند.
احیاء کریدورهای ایران
از دیگر دستاوردهای دیپلماسی ایران، فعالسازی کریدورهای عبوری از خاک ایران است. این موضوع میتواند ایران را تبدیل به تقاطع اتصال کشورها کند و به دلیل اینکه مسیر عبور میشود، ارزآوری خوبی برای ایران خواهد داشت.
با توجه به جنگ اوکراین و روسیه، دروازه شرق اروپا به روی کریدورهای زمینی عبوری از روسیه بسته شده و کشورهای آسیای مرکزی، متکی به کریدورهای ایران می شوند.
۲۹ خرداد، مدیرعامل شرکت راه آهن ایران، خبر راهاندازی کریدور ریلی قزاقستان - ترکمنستان - ایران - ترکیه را همزمان با سفر رئیسجمهور قزاقستان به تهران اعلام کرد.
کریدور ایرانی از مسیر دریای خزر برای کشورها به صرفهتر است و همین به معنی غلبه ایران بر کریدور ترکیه است.
با احیاء کریدورها، ایران میتواند به تقاطع جهان تبدیل شود. مسیر اتصال زمینی شرق و غرب جهان، فقط از دو کشور ایران و روسیه می گذرد.
چین و هند تا سال ۲۰۵۰ به قدرت اول و دوم اقتصادی جهان تبدیل خواهند شد. این مزیت راهبردی از سال ۲۰۱۳ مورد توجه چین قرار داشت و هند که از سال ۲۰۱۶ درصدد فعال کردن کریدور عبوری از ایران بود، اخیراً فعال شد.
میدان و دیپلماسی برای مردم
مدل دیپلماسی و رویکرد دولت سیزدهم نتایج اقتصادی خوبی برای کشور داشت. از جمله رهآوردهای دیپلماسی رئیسی در یک سال گذشته واردات بیش از ۱۵۰ میلیون واکسن کرونا، پیگیری احیاء کریدورهای عبوری از خاک ایران، اجرایی شدن توافق همکاری ۲۵ ساله ایران - چین، توافق همکاری ۲۰ ساله ایران - ونزوئلا، توافق همکاری ۲۰ ساله ایران - ترکمنستان، احیاء بندر ایرانی سالیانکا (دریای خزر) در آستاراخان روسیه در راستای فعال شدن کریدور شمال–جنوب، افزایش فروش روزانه نفت و بازگشت درآمد ارزی آن بوده است.
در سایه سیاست خارجی عزتمندانه و منطقی، صادرات رشد قابل توجهی داشت و به 96 درصد سود ارزی و 78 درصد رشد وزنی در بازه زمانی شهریور سال گذشته تا اردیبهشت امسال رسید.
رو به فردایی بهتر
تغییر جایگاه ایران پس از دو دهه انتظار، بزرگترین دستاورد دولت رئیسی در حوزه سیاست خارجی تا کنون است. همچنین نتایج اقتصادی خوبی که حاصل روابط خوب با کشورهای همسایه است، نشان میدهد نگاه به غرب و گره زدن تمام مشکلات کشور به برجام و رفع تحریمها درست نیست و نباید کشور را معطل رفع تحریم گذاشت.
وقتی نگاه غرب به منطقه ماست و برای حاکمیت بر این منطقه و بهرهبرداری از آن، همه تلاش خود را میکند، چرا ما از ظرفیت منطقه خود و دوستی با همسایگان استفاده نکنیم؟
افزایش صادرات و بالا رفتن تقاضا، عرضه و چرخه تولید را رونق میدهد. گذشته از مسئله اقتصاد، گسترش روابط دیپلماتیک با کشورهای همسایه، اعتبار و آقایی ایران را بیش از پیش میکند و کشورهای متحد و دوست ایران را افزایش میدهد.
ایران میتواند با این مدل سیاست خارجه به قدرت اول منطقه تبدیل شود. مسئلهای که سالها مورد غفلت دولتها بود.
ثبت دیدگاه