چرا غربگرایان اکنون یاد شعار نه شرقی نه غربی افتادند؟/ سیاه نمایی از اقتدار ایران
ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور کشورمان هفته گذشته به دعوت رسمی همتای روس خود و در جهت گسترش تعاملات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی با کشور همسایه، عازم روسیه شد. سفری که از روزهای قبل با رسمی شدن خبر آن با واکنش‌های متعددی مواجه شد.
در حالی که دولت سیزدهم برخلاف دولت دوازدهم نشان داده بر رابطه چندجانبه تکیه دارد و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان سفر رئیسی به روسیه با توجه به جایگاه دو کشور در تحولات سیاسی و بین المللی به ویژه در مقطع مذاکرات وین از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است اما منتقدان و مخالفان دولت به ویژه اصلاح‌طلبان چندان روی خوش به این سیاست و به ویژه به این سفر نشان ندادند و به شدت با این سفر به مخالفت برخاستند.
از نماز رئیسی تا شعار نه شرقی غربی
نخستین اظهارنظرات در خصوص حاشيه‌هاي سفر ابراهيم رئيسي به روسيه با انعکاس تصاویر نماز خواندن رئیس جمهور در کاخ کرملین شروع شد. اولین واکنش اصلاح‌طلبان در این باره به محمدعلي ابطحي فعال سياسي اصلاح‌طلب تعلق داشت که با جنجال ایجاد شده درباره نماز خواندن رئیسی در کرملین وارد صحنه شد و نماز خواندن رئيس‌جمهوري در سفر به كرملين را فاقد اهميت خواند و آن را حركتی عادي از يك فرد مسلمان نامید که در هر وضعيتي باید آن را انجام دهد. ابطحي با اشاره به حاشيه‌هاي نماز رئيسي در كرملين نوشت: «عكس آقاي رئيسي در حال نماز خواندن در كرملين چيش مهمه؟ اقامتگاه روسا، داخل كاخ كرملين است وجوب نماز هم در مسكو ساقط نمي‌شود. مگه كسي توقع داشته آقاي رئيسي عزيز نماز نخواند؟ امان از تملق.»
اما علي مطهري ديگر چهره‌ای که این روزها نسبت بیشتری با اصلاح‌طلبان دارد با انتشار توئيتي آن هم با تمرکز بر نماز خواندن رئیسی در کاخ کرملین نوشت: «نماز خواندن آقاي رئيسي، در كرملين، اين پيام را دارد كه دين و مذهب، مردني نيست، بلكه نياز فطري بشر است. امروز در قلب سرزميني كه 70سال با خدا و دين مبارزه كرده‌اند و نام بردن از آن جرم بود، نماز خوانده مي‌شود.»
اما گروه دیگری از اصلاح‌طلبان از در دیگری وارد شدند. دری که اغلب رسانه‌های اصلاح‌طلب همچون روزنامه‌های اعتماد ملی، شرق و آرمان نیز آن را گشودند و سفت بدان چسبیدند. آنها شعار «نه شرقی نه غربی» را بهانه کردند و این سفر را متناقض با این شعار خواندند. سوای رسانه‌ها فعالان اصلاح‌طلبی چون صادق زیباکلام نیز این رویکرد را در پیش گرفتند. چنانچه زیباکلام با تکیه بر شعار «نه شرقی نه غربی» واردگود شد و به وزیر امور خارجه توصیه کرد تا سردر «نه شرقی نه غربی» وزارت خارجه را که مدت‌هاست بی مصرف شده پائین بیاورد و با خاور برای حاج حسین به کیهان بفرستد تا در انبار کالای متروکه روزنامه کیهان نگه دارد! او همچون دیگر حامیان سیاست خارجی تعامل با غرب به دولت سیزدهم به دلیل نگاه به شرق و تعامل با روسیه کنایه می‌زند. این منتقدان چنان به این سفر می‌تازند و از آن عصبانی هستند که مشخص نیست چه چیز را با بهبود این رابطه یا این سفر از دست می‌دهند.
بدبین به روسیه و سیاه نمایی از اقتدار ایران
جمعی دیگر از اصلاح‌طلبان نیز با بی‌اعتمادی و بدبینی به این سفر نگاه کردند و با سیاه‌نمایی این سفر را در راستای منافع ملی ایران ارزیابی نکردند. ذهنيت منفي تاريخي ايرانيان به عملكرد همسايه شمالي از قرن 19 ميلادي تاكنون دیگر محوری است که اصلاح‌طلبان بدان آویزان شدند. چنانچه آذر منصوری دبیر کل حزب اتحاد ملت در این باره با بازنشر موشن گرافیکی از تاریخ رابطه روسیه و ایران نوشت که اتکا و اعتماد به هیچ یک از قدرت‌ها و کشورهای جهان نمی‌تواند تامین کننده منافع ملی باشد و دوست و دشمن دائمی در جهان امروز وجود ندارد. اما او ننوشت چرا در دولت قبلی همین تعابیر برای تمرکز دولت بر توسعه رابطه با غرب را به کار نمی‌برد. او بار دیگر در آخرین اظهارنظر خود در توئیتر با انتشار عکسی از سفر رئیس دولت اصلاحات به فرانسه نوشت یک زمانی اقتدار ایران معانی دیگری هم داشت.
در ادامه هجمه علیه دولت و سفر رئیس جمهور به روسیه نیز جواد امام دیگر فعال سياسي اصلاح‌طلب با انتشار توييتي با زیر سوال بردن رفتار طرف روسی به طور ضمنی دولت را نیز نشانه گرفت و نوشت: « استقبال از رييس‌جمهور كشورمان در فرودگاه توسط وزير انرژي روسيه باعث افتخار است!؟ عدم وجود پرچم ايران در مراسم استقبال و مذاكره و فاصله پنج متري بين روساي جمهور به چه معناست؟ قرار بود قرارداد اقتصادي بين دوطرف منعقد شود چرا هيچ سند و تصويري از آن منتشر نگرديد؟»
این توئیت‌ها در ادامه خط رسانه‌ای بود که در صدد بود تا به افکار عمومی بگوید طرف روسی به طرف ایرانی اهمیت نداده است و از این طریق به دولت حمله کند که چرا اقتدار ایران را به باد داده است. علاوه بر این، اصلاح‌طلبان برای به حاشیه بردن دستاوردهای مثبت این سفر که با هشتگ اقتدار ایران در فضای مجازی بازنشر می‌شد این فضا را راه انداخته بودند.
هشتگ‌های توپخانه اصلاحات
در مجموع مخالفان دولت به خصوص اصلاح‌طلبان با زدن هشتك‌هايي چون #فاصله_5متري، #قرارداداقتصادي، #پرچم ايران و... حمله خود علیه این سفر را سازماندهی کردند و به محورهای دیگری همچون آنچه نگاه ابزاري روسيه به خاورميانه به‌طور اعم و ايران به‌طور اخص و استفاده از كارت خاورميانه و ايران براي چانه‌زني با غرب در مسائل بين‌المللي می‌خوانند نیز اشاره داشتند. تلاش همزمان روسيه براي نزديكي به رقباي منطقه‌اي ايران در خليج‌فارس و اعلام آمادگي براي تقويت بنيه دفاعي آنان که با تکیه بر تصاویری از دیدارهای پوتین با سران رژیم اسرائیل همراه بود یا ضعیف‌شماری روسیه در مقایسه با غرب که نشان از درجه تمایلات آنها به غرب و وابستگی فکری آنها پرده برمی‌داشت از دیگر محورهای حمله اصلاح‌طلبان به دولت حول این سفر بود.
در مجموع اصلاح‌طلبان همزمان با این سفر در حرکتی جمعی به دولت حمله کردند و نتايج همكاري گسترده اين دو كشور را با دیده تردید نگریستند. این گروه حملات متعدد خود به دولت را چنان شدت بخشیدند که از هر نگاه و کلام منتشر شده از این سفر نگذشتند و آن را تبدیل به دستاویزی برای روشن کردن توپخانه خود علیه دولت کردند.
علی میرزائی
ثبت دیدگاه